۰۹۸۶

این خطبه را پس از داستان حکمین ( ابو موسى اشعرى و عمرو بن عاص ) پس از آنکه ضحاک بن قیس ( از پیروان معاویه ) به کاروان حج تاخته و آن را غارت نمود ، ایراد نموده است

1 . و در این خطبه به آنچه که در اطراف قلمرو زمامدارى امیر المؤمنین روى میداده است ، اشاره نموده و پیروان خود را براى ایجاد نظم و اصلاح آنها تحریک فرموده است :

2 . اى مردمى که بدنهایتان در کنار یکدیگر ، ولى هواهایتان گوناگون است

3 . سخن شما سنگهاى سخت را سست

4 . و کارتان دشمنان را درباره شما به طمع میاندازد

5 . وقتى که در مجالس مى نشینید ، از همه جا سخن میرانید

6 . هنگامیکه جنگ به سراغتان میآید ، فریاد برمیآورید : اى جنگ از ما دور شو

7 . دعوت و تحریک کسى که شما را [ بسوى حق و دفاع از آن ] بخواند ، ارزشى ندارد

8 . و آن کس که زیر شکنجه شما قرار بگیرد ، هرگز دل راحتى نخواهد داشت

9 . [ کارى جز این ندارید که در برابر دعوت من براى دفاع از حق ] با سخنان گمراه کننده عذر میتراشید

10 . از من خواستید جنگ را به تأخیر بیندازم

11 . چونان بدهکارى که از طلبکار خود تمدید میخواهد

12 . انسان ذلیل و خوار از ورود ستم بر خود جلو نمیگیرد

13 . حق بدون جدیت قابل وصول نیست

14 . [ شگفتا ] کدامین خانه و وطن را جز خانه و وطن خود از اشغال بیگانگان ممنوع خواهید ساخت

15 . و با کدامین رهبر پس از من ، به میدان نبرد وارد خواهید گشت

16 . سوگند بخدا ، فریب تباه کننده خورد کسى که شما او را فریب دادید

17 . سوگند بخدا ، کسیکه شما را وسیله برد قرار داد ، [ بازنده ترین ] نومید [ 185 ] کننده ترین سهم را برگزید

18 . و کسى که بوسیله شما بسوى دشمنش تیرانداخت ، تیرى شکسته و بى پیکان رها کرد

19 . سوگند بخدا ، اکنون دیگر نه گفتارتان را تصدیق مى کنم

20 . و نه امیدى به یارى تان دارم

21 . و نه دشمن را بوسیله شما تهدید میکنم

22 . چه شده بر شما

23 . چیست دواى دردهایتان ، و چیست راه معالجه بیماریهایتان

24 . دشمن هم مردانى مانند شمایند

25 . آیا سخن بدون علم

26 . آیا غفلت بدون خوددارى از آلودگیها

27 . آیا طمع و امید براى رسیدن به حق ( پیروزى ) بدون شایستگى [ یا طمع براى رسیدن به غیر حق ]

28 . [ 187 ]