مانند :
« وَ اِذْ اَخَذْنا میثاقَکُمْ ْ لا تَسْفِکوُنَ دِمائَکُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ اَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ »
1 . ( و موقعى که ما از شما پیمان گرفتیم که خون هاى یکدیگر را نریزید و یکدیگر را از وطن هاى خود بیرون نکنید ) .
« لا یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتَلُوکُمْ فِى الدّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ اَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا اِلَیْهِمْ اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْْسِطینَ »
2 . ( خداوند شما را از نیکوکارى و عدالت درباره کسانى که با شما به جنگ و پیکار برنخاسته اند و شما را از وطن هاى خود بیرون نکرده اند ، جلوگیرى نمیکند . قطعاً خداوند عدالت کنندگان را دوست میدارد . ) « اِنَّما یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذینَ قاتِلوُکُمْ فِى الدّینِ وَ اَخْرَجُوکُمْ مِنْ
--------------------------------------------------------------------------------
1 . البقره آیه
2 . الممتحنة آیه
8 .
[ 202 ] دِیارِکُمْ وَ ظاهَرُوا عَلى اِخْراجِکُمْ اَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ »
1 . ( خداوند فقط از دوستى شما با کسانى که با شما درباره دین جنگیدند و از وطنتان بیرون کردند و در بیرون کردن شما بیکدیگر کمک کردند نهى میکند . آنان ستمکاران هستند ) .
« قالوُا وَ ما لَنا اَلاَّ نُقاتِلَ فى سَبیلِ اْللَّهِ وَ قَدْ اُخْرِجْنا مِنْ دِیارِنا . »
2 . ( و آنان گفتند : چرا ما در راه خدا نجنگیم در حالیکه ما از وطن خود رانده شده ایم . ) « فَالَّذینَ هاجَرُوا وَ اُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ اوُذُوا فى سَبیلى وَ قاتَلوُا وَ قُتِلُوا لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ . »
3 . ( کسانى که مهاجرت کردند و از وطن خود بیرون رانده شدند و در راه من تن به رنج دادند و پیکار کردند و کشته شدند ، گناهانشان را محو و نابود میسازم ) .
این گروه از آیات تعلق طبیعى انسان را به وطن خود بیان نموده و محرومیت از بهره مندى از وطن را ریاضت سخت معرفى فرموده است .
بهمین جهت است که در آیه اول یکى از مواد پیمان الهى محسوبش میدارد و میفرماید : « موقعى که از شما پیمان گرفتیم که همدیگر را نکشید و یکدیگر را از وطن خود اخراج نکنید . » ملاحظه میشود که آوارگى از وطن را در اهمیت مانند کشته شدن متذکر شده ، اجتناب از آن دو را مشمول پیمان قرار داده است .
در آیه بعدى نیکوکارى و عدالت و انصاف را درباره کسانى که اگر چه خارج از دین اسلام میباشند ، مادامیکه در راه دین بکشتار برنخاسته اند و
--------------------------------------------------------------------------------
1 . الممتحنة آیه
2 . البقرة آیه
3 . آل عمران آیه
195 .
[ 203 ] مسلمانان را از وطن خود آواره ننموده اند ، مطلوب معرفى نموده و میگوید :
خدا نیکوکاران و مردم عادل و باانصاف را بطور عموم دوست میدارد .
و بالعکس نسبت به کسانیکه به جنگ و پیکار برخاسته و مسلمانان را از وطن هاى خود آواره مى کنند ، از نیکوکارى جلوگیرى مى کند .
در آیه شماره
4 . استدلال کسانى را که میخواهند بجنگند ، باینکه چرا ما در راه خدا نجنگیم ، با اینکه ما را از وطن و دیار خود بیرون رانده اند ، صحیح میداند . و همچنین شماره پنجم از آیات .