ن۶۹
ترجمه نامه 69
(نامه به حارث همدانى)
1 اخلاق کارگزاران حکومتى
به ریسمان قرآن چنگ زن، و از آن نصیحت پذیر، حلالش را حلال، و حرامش را حرام بشمار ، و حقّى را که در زندگى گذشتگان بود تصدیق کن، و از حوادث گذشته تاریخ، براى آینده عبرت گیر، که حوادث روزگار با یکدیگر همانند بوده، و پایان دنیا به آغازش مىپیوندد، و همه آن رفتنى است. نام خدا را بزرگ دار، و جز به حق سخنى بر زبان نیاور، مرگ و جهان پس از مرگ را فراوان به یاد آور، هرگز آرزوى مرگ مکن جز آن که بدانى از نجات یافتگانى، از کارى که تو را خشنود، و عموم مسلمانان را ناخوشایند است بپرهیز، از هر کار پنهانى که در آشکار شدنش شرم دارى پرهیز کن، از هر کارى که از کننده آن پرسش کنند، نپذیرد یا عذر خواهى کند، دورى کن، آبروى خود را آماج تیر گفتار دیگران قرار نده، و هر چه شنیدى باز گو مکن، که نشانه دروغگویى است، و هر خبرى را دروغ مپندار، که نشانه نادانى است. خشم را فرو نشان، و به هنگام قدرت ببخش، و به هنگام خشم فروتن باش، و در حکومت مدارا کن تا آینده خوبى داشته باشى، نعمتهایى که خدا به تو بخشیده نیکو دار، و نعمتهایى که در اختیار دارى تباه مکن، و چنان باش که خدا آثار نعمتهاى خود را در تو آشکارا بنگرد.
2 اوصاف مؤمنان
و بدان، بهترین مؤمنان، آن بود که جان و خاندان و مال خود را در راه خدا پیشاپیش تقدیم کند، چه آن را که پیش فرستى براى تو اندوخته گردد، و آنچه را که باقى گذارى سودش به دیگران مىرسد. از دوستى با بىخردان و خلافکاران بپرهیز، زیرا هر کس را از آن که دوست اوست مىشناسند، و در شهرهاى بزرگ سکونت کن زیرا مرکز اجتماع مسلمانان است، و از جاهایى که مردم آن از یاد خدا غافلند، و به یکدیگر ستم روا مىدارند، و بر اطاعت از خدا به یکدیگر کمک نمىکنند، بپرهیز. در چیزى اندیشه کن که یارىات دهد، از نشستن در گذرگاههاى عمومى، و بازار، پرهیز کن که جاى حاضر شدن شیطان، و بر انگیخته شدن فتنههاست، و به افراد پایینتر از خود توجه داشته باش، که راه شکر گزارى تو در برترى است. در روز جمعه پیش از نماز مسافرت مکن، جز براى جهاد در راه خدا، و یا کارى که از انجام آن ناچارى. در همه کارهایت خدا را اطاعت کن، که اطاعت خدا از همه چیز برتر است.
3 روش به کار گیرى نفس در خوبىها
نفس خود را در واداشتن به عبادت فریب ده، و با آن مدارا کن، و به زور و اکراه بر چیزى مجبورش نساز، و در وقت فراغت و نشاط به کارش گیر، جز در آنچه که بر تو واجب است، و باید آن را در وقت خاص خودش به جا آورى. بپرهیز از آن که مرگ تو فرا رسد در حالى که از پروردگارت گریزان، و در دنیاپرستى غرق باشى. از همنشینى با فاسقان بپرهیز که شر به شر مىپیوندد، خدا را گرامى دار، و دوستان خدا را دوست شمار، و از خشم بپرهیز که لشگر بزرگ شیطان است. با درود.
