۰۴۸۸

قوانینى پایدار و عمومى که در صحنه هستى فعالیت مى کنند ، زشت و زیبا ، خوب و بد ، کم و زیاد ، نمى شناسند . سطح روبناى هستى جایگاه حکومت مطلقه قوانین است ، سقفى که پایین مى آید ، درباره ساکنان اطاق نمى اندیشد .

کشتى که در کام گرداب مهلک فرو مى رود ، تفاوتى میان کشتى نشینان نمیگذارد و محاسبه اى در این باره ندارد که بزرگترین دانشمند و جهان بین در آن نشسته و در تفسیر عالم هستى و بوجود آوردن عوامل تکامل انسان ها مى اندیشد ، یا پلیدترین فردى مشغول کشیدن نقشه براى نابود کردن قاره هاى روى زمین است که اگر گام به ساحل بگذارد نقشه خود را پیاده خواهد کرد .

فعالیت آن قدرت روحانى که در افراد تکامل یافته مى تواند با اعماق هستى ارتباط برقرار کرده ، فعالیت قانون را با ارتباط با سازنده هستى خنثى نماید ، وابسته به مشیت الهى است که هیچ ضابطه و قاعده اى نمى تواند شرایط و موقع آن را براى بشر قابل درک بسازد .

در این دنیا اسرار آمیزتر از این مسئله وجود ندارد که گاه ناله یک سگ ستمدیده اى سرنوشت ستمکاران را دگرگون نماید در عین حال نیایش طولانى پارساى از دنیا گذشته هیچ کارى نتواند انجام بدهد بیایید از این مسئله اسرار آمیز و فریاد لا ینقطع عقل و وجدان این نتیجه را بگیریم که اندیشه و تعقل و وجدان از یکطرف و استحکام قوانین حاکم بر هستى از طرف دیگر ، ضرورت حیاتى محاسبه در زندگانى را براى ما اثبات مى کند . آنچه

[ 99 ]

که با مشیت جدى خداوندى بجریان افتاده است ، با تمایلات شوخى گرانه من و تو از کار خود نخواهد ایستاد . اینست نمونه اى از آیات که لزوم جدى محاسبه را گوشزد مى کند :

وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصیبَنَّ الَّذینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خاصَّةً

1 . ( و بپرهیزید از فتنه اى که فقط ستمگاران را در خود فرو نخواهد برد ) .

اگر محاسبه دقیق در اندیشه و رفتار خود ننمایید ، در آن علتى که فتنه را به وجود مى آورد ، شما هم شریک بوده خسارت معلولش را شما خواهید چشید . 2 و عرّجوا عن طریق المنافرة ( از راه عداوت و نفرت از یکدیگر برگردید ) .

این همه عربده و مستى و ناسازى چیست نه همه همره و هم قافله و همزادند ؟

نه همه همره و هم قافله و همزادند ؟